Kans sie zmiynioł, tes sie i kans wrołcoł. Spacyr po mojich Siołkowicach

Wiejlkimi krokóma zblizoł sie siołkowicki łodpust świyntego Michoła. Mama kołzała mi zaniyś jakyś zakupy do mojej ołmy. Nołprzód łodwiejdziył ejch babcia (babcia i dziadek gołdómy na mama i papa łod mojygo papy i mamy, a na nasa praołma gołdómy ołma, coby nóm sie nie mejlyło) chtoroł coś pichciyła przed łodpusty. A cós to takygo było, tego nigdy ejch u babci nie widzioł. Jak sie łokołzało, babcia robiyła śpajza. To je taki nas, ślónski deser. Robi sie to z rózmajtymi dodatkóma, ale nołważniejse, co do tego trza, to só jajka. Bieres świyze jajka, ubijołs nołprzód biołka, potyn dołwołs zołtka i cukier. A jak chces citrołnśpajza, takoł, jak moł być na łodpust, to do tych ubitych jajków dołwołs sok ze citrołnów. Na sóm kóniec do całości wlejes łozpuzcónoł, trocha schłodzónoł żejlantina. Do lodówki na całoł noc i potyn jejś.  No to we sóm łodpust docekali my sie tej dobroci, rychtig dobre.

A camu prandzej tego nigdy nie robiyłaś? – pytó babci. Camu, camu – łodpejdziała, zawse były kómpoty i to, co lubi wase pokolyniy: ananase ze puszki, mandarinki, abo inne nowinki. A teras postanowiyłach, ze wrołcómy do tradycijej. Bo śpajza królowała piyrwej na wsystkich wesejlach, bes takej śpajze nie było wiejlkich fajerów. To yno spóm sie, pejdziała, wiejla jajec musiało na śpajza na taki wesejlu prziś, jak sie tedy prosiyło i ze sto ludzi? I tak my sie łosprawiali, ło snejlce, ło śtamfkartołflach byle cy łokrołsónych, ło prazónkach. Tego na co dziyń jus sie nie jołdoł, tak jak to było za młodych i biydnych, trza pejdziejć, lołt mojej ołmy, tej praołmy. Łóna to przekołzała swojej corze, mojej babci i babcia sie prziznała, ze nierołs sie posmacó róstomajtny jedzyniy, co piyrwej sie robiyło, a tera wychodzi z „mody”. Musa mojich łojców tes do tego namówić, choć wia, ize snejlka mój papa nierołs robi a je ta kans cosku. I je „przedobroł”. Wrołcoł sie do starego, zdrowego i smacnego jedzynioł.

 

Tak ze jedzynioł wlejźli my na inny temat, bo mi sie spómniało, co niedołwno ejch słysoł  we sklepie  w ty roku we wrzejśniu, jak sie zblizała do Siołkowic „wiejlkoł woda”. Chtoś pejdzioł „sie to jakoł kara boskoł, yno padoł i padoł, zaś nołs zaleje”. Łodra jus wylazła ze swojygo koryta, inne, mańse rzycki pozalywały Guchołaze i kolejne wsie i miastecka. Łogróm niescejść. Joł ni, i moji równiejśnicy tes ni, ale starsi, nasi łojcowie i ołpowie pamiyntajó, co przezyli we tysiónc dziewiyńset dziewiyndziejsiónty siódmy i dwa tysiónce dziejsiónty roku jak to dómostwa, pola i drógi były blank pod wodó. Nie yno u nołs we Siołkowicach, w nasej gmynie, na ziymi łopolskej, ale tyn żywioł doł tedy ło sobie znać w łogrómnie kans miejscach w kraju. My miejli tera scejściy, to złe łóminóło nołs, ale bardzo kans innych miejsc uciyrpiało, przezyło i przezywoł i dugo jescy przezywać bandzie ciynsky chwile. Nie wia sie to kara boskoł, padoł babcia, ale mołs prawie, to je żywioł. Żywioły taky jak łogiyń, woda, luft i ziymia były, só i banó durch na ty świejcie. Dyć to je przeca Matka Natura. I tu jej sie przipómniało, co jejej mama, a moja ołma kiedyś łosprawiała. Łóna, ta ołma urodziyła sie we Krościcach dziewiyndziejsiónt piyńć lołt tymu. Zyjó jescy we Krościcach nołstarsi ludzie, co pamiyntajó ło ty falu. To było gynał dwanołstego lipca tysiónc dziewiyńćset piyndziejsióntego drugygo roku. Lipiec, gorónc sie z nieba leje, ludzie na polach wartko zniwujó, zbiyrajó, co sie doł. Kozdy sie uwijoł jak moze i yno we niebo zaglóndoł, bo jus widać, ize bez gywitru sie nie łobandzie we taki skwołr. Jedna kobiyta, co sie zwała Hejdla Fusowa pojechała na swojy pole po słóma drabiniołky zaprzyngniynty do kónika. To było na Babilejsie /dzielnica Króścic/. Narołs zerwoł sie wiatrz, nie mocny ale bardzo mocny. Prawy tajfun. Ta kobiyta widziała, ze coś wiejlkygo i ciymnego sie dó niej zblizoł. Jak sie łokołzało, to była trómba powietrznoł. A z nieba lejciały krupy /grad/. Tejla widziała, bo za chwila jus nic nie widziała. Zrobiyło sie ćma, a łóna pocuła sie jak w lófcie. Co sie stało? Jak sie przejaśniyło, to dopiyro strzómpła. Łóna siejdziała dalej na tej fórze, co przedtyn, dzierzała za lyce kónika tes tak  jak przedtyn. Ale była we inny miejscu, połra mejtrów dalej nis przedtyn. Pejdzioł by chto to niymożliwe. A jednak. Żywioł swojy pokołzoł. Takoł trómba powietrznoł przeniósła kónika i drabiniołka z kobiytó z jednego placu na drugi. To je siyła, co? W tyn tes dziyń prawie całe Krościce i Siołkowice przezyły horror. Wiejla to dómów łostało bes dachów, stodoły powywołlane / niechtore jus pełne swiezónego zbozoł, siana i słómy/. Tak było we Siołkowicach na Gburach, na Zołpłóciu, na Zołdupiu, na Klapacu. Choćby na nasej dródze, na Młyńskej, prawie kozdy gospodołrz uciyrpioł. U mojygo ołpy zniscyło dach stodoły, a u jego sómsiada zawalyła sie całoł drewnianoł stodoła. Tes ludzie pamiyntajó, jak we Krościcach, ze polów przi glajzach /ulica Piaski i Kwaśna/ wsystky móndejle, znacy ułozóne po polach snopki słómy połozwołlało. Ani cugi nie umiały jejździć, bo te snopki wylóndowały na glajzach i dalej, w lejsie. Baniołrze musiały nołprzód łocyścić te glajze, coby cugi mołgły przejechać. I tes całoł dróga łod Krościc do Siołkowic była zasłanoł snopkóma słómy. Zamiast na polach, to na dródze sie snołdło. A wsystko nie skosóne jescy zboze wymłóciył grad, chtory lejcioł z nieba przi tych wichurach. Potyn była wiejlkoł biyda. Porosłe zboze nadołwało sie yno na pościejlyniy bydłu. Nie było zbozoł ani do jedzynioł, ani do siónioł na przisły rok.

I tak łod tego casu zawse we Siołkowicach  kozdego 12.07 łodprawianoł je msoł „ od klęski gradobicia”. I tes je nołprzód msoł, łodprawianoł  kozdego 10.07 „od klęski powodzi”. Bo to w ty dniu we 1997 roku Łodra zaloła całe nase wsie. Nó besto, jus ejch sie chcioł rołs spytać, camu taky podobne mse sie łodprawioł prawie jedna po drugej. Tera jus wia.

Tera mi sie spómniało, co moja mama łosprawiała ło „wiejlkej wodzie” we 2010 roku. Mie jescy na świejcie nie było. Po tej strónie Łodry nie było tak źle, ale z drugej stróny, za Łodró było kans gorzej. A we Żejlaznej, skónd pochodzi mama mioł być pogrzyb jejej ołpy, mojygo praołpy. Ta stoła woda i ciynsko było dojechać. Musiała familiojoł cekać aze sie wsystko uspokojyło.

We kwiejtniu w ty roku nawiejdziył nołs mróz. Ło tej porze, jak wsystko zakwitło? Niesłychane. Pómarzły kwiołtka na strómach, niy ma łowoców, łorzechów. Moze ize to rok przestympny? Nie tak do kóńca, choć moze coś w ty je. Babcia spómniała, ize i we maju sie zdołrzało, moze nie taki mróz, ale zimno i śniyg. Rołs tak było, jak chodziyła do Dobrznia, do Licejum (nó to musiało być dołwno). Rano było zimno, ale do dóm nazołd przisła ze autobusa całoł biołoł, we śniegu, a trzewiki trza było wyciepnónć, bo sie blank przemocyły i łozlejciały. Drugi rołs to było trzejciygo maja, dzieś we połowie dziewiyndziejsióntych lołt. Tam dzie robiyła mioł być wiejlki festyn na to świynto, pod goły nieby, a jak. Wsystko przisykowane, ludzie powiadómióni, stragany łozłozóne i ksiónski łozłozóne, bo mioł tes być na ty festynie kiermas ksiónzek. Jak trocha śniegu ślejciało, to wsystko poprzikrywali folióma. Ale potyn widziejli nieplejć. To sie nie udoł. Wsystky kramy poskludzali, festynu nie było. Za to było kupa śniegu i marasu.

  Widać ize łod casu do casu wrołcoł to, na co my nie byli, abo nie chciejli sie przisykować.

Ze ty wrołcaniy, to tes je nierołs interesant. Moja babcia niy miała w ty dniu za bardzo łacno. Ale mie ciekawiyło, co łóna przed chwiló pejdziała. Na Zołdupiu? Dyć tak i tera nierołs słysa, a tak rychtig to nie wia, co to znacy. Umówiył ejch sie na inny rołs, to sie łod niej mozno dowia. I tes tak było. We jedna niejdziejla my sie dali do łosprołwki.

Pejdziała mi „ty mi yno dziury w brzuchu wiercis, ale jak chces, to sie posuchołs trocha”.

Do dzisiej nołstarsi ludzie we wsi uzywajó takich nazwów, nigdziej nie zapisanych, ale kozdy wiy, ło co chodzi. Choć w przipadku Zołdupioł to jednak było zapisane. Na jednej mapie, z kóńca lołt tysiónc łoziymset łoziymdziejsióntych je zapis co prołwda Zadupie, ale to chodzi ło to samo. I tak widniało na mapach ołze do drugej wojny światowej. Zołdupiy to łokreślyniy kawałka ziymi, co lezy na samy kóńcu drógi Wacława. Tera jus ta je trocha nowych budynków, ale widać, ize nazwa sie wzióła  z dalekygo połozynioł, za budynkóma wsi. Łokreślyniy bardzo dosadne, prołwda? Tes ponoć chtoś pejdzioł ze dołwnych we tej canści miyskających ize „miynskoł na taki zołdupiu”.

W tej canści je tes tak zwany Zakóntek, co by znacyło ize to  je za kónty, w jakiś eku. Tyn kónt sie wlece po lewej strónie ulicy Wacława ołze do rzyki Brynice. Co śmiysne, jescy w latach łoziymdziejsióntych zesłego wieku nas farołrz śp. Ernest Mateja jak zapowiadoł kolynda, to zawse gołdoł ize w dany dniu „kolynda idzie na Wacława i Zakóntek”.

W nasej wsi łod wieków jedna canść Siołkowic to Gbury. Nawet mómy fajne tablicki z napisóma Gbury i Klapac. Gbury zacynajó sie łod kościoła i kóńcó sie jak kiedyś sły bes wiejś słynne siołkowicky kałuze. A tera w miejsce tych piyńciu kałuzów, bo tejla ich było, mómy piynkne miejsce, zagospodarowane cyntrum wsi. Te kałuze były bardzo przidajne. Wiadómo ze całe wsie były piyrwej „drewniane”. Dómy, stodoły i sopy, wsystko z drzewa. Stykła jedna iskierka łognia, a chajcowała sie całoł wiejś. Bardzo cansto we Siołkowicach sie połlyło. Do gasynioł łognia suzyła woda ze tych kałuzów. Całoł wiejś pómołgała nabiyrać wiadróma woda ze kałuzów, podołwać i polywać. Ale sie narobiyli ci ludzie kiedyś.

We tych kałuzach mocyło sie tes próntki, to znacy wiklina. Nasa wiejś słynóła przeca ze kosyków, plejćków i kans rzecy, co sie ze próntków robiyło. Z dołwnych tes lołt ci, co miejli kacmy, a było ich i piyńć, abo sejś we wsi,  ze tych kałuzów brali bes zima kawały lodu, bo przeca nie było lodówek i zamrażarek. Bes cały rok na kałuzach pływały kacki i gańsi. Za darmo sie gburó chowały. A przed świyntóma Bozego Narodzynioł ludzie wciepowali do kałuzów siejci i wycióngali dorodne karpie, chtore wylóndowały na świóntecnych stołach. A woda była takoł cystoł, ze bes lato było te karpie widać, jak ta pływały. To jescy mój dziadek pamiyntoł. I pamiyntoł tes, ize taky karpie ludzie wycióngali tes ze dwóch dołów za kościoły na Błóniu. To był Farski Doł, po prawej strónie za kościoły (farski, bo nołlezoł do fary, farołrza), a drugi, naprost tego Farskygo, po lewej strónie to był Mańkowy Doł, widać nołlezoł do jakygoś Mańki.

Ale nołwiyncej radochy było bes zima. Mroze były wiejlky to i kałuze pozamołrzały. Lodowiska za darmo. Gorzej jak na wiosna było jus cieplej i lód sie topiył poleku, to tedy taky karluse, co sły ze skoły na Gburach, cansto skómpały sie i mokre wyłaziyły. Tak tes sie nierołs i mojymu dziadkowi zdołrzało, jak wrołcoł ze skoły (to było dołwno, we sejśdziejsióntych latach zesłego wieku, tedy jescy te kałuze były). Nie doś ize wlejcioł do wody i zmołcoł sie ołze pod ta szlachetnoł canść, dzie kóńcó sie pleca, a zacynajó nogi, to jak przised do dóm to jescy po tej canści ciała dostoł srogy lejty łod swojej mamy.

We ty miejscu chciołejch zachancić wsystkich co by chciejli widziejć, jak wyglóndały nase kałuze do łobejrzynioł takygo filmiku na strónie https://cyfrowa.tvp.pl/video/podroze-w-nieznane,araukarie-szumia-po-polsku. Film był zrobióny we 1969 roku na 100 lejciy emigracyji polskej do Brazylijej i niedołwno ejch go sobie tes łobejrzoł.

Gbur, to nie cłowiek cham i niełokrzesaniec, jak sie nierołs łokreśloł ludzi. Gbur, to bogaty rolnik, chtory gospodarzył na dobrych ziymiach, co sie cióngły łod kościoła ołze do Łodry, mioł wiejlkoł gospodarka, chowoł bydło, świnie. Mioł tes swojy kónie. Ze tymi kónióma to tes sie trza na chwila zadzierzejć. Piyrwej pola łobrołbiało sie krowóma. A jak sie jus chtoś zbogaciył to kupiył kónie i kóńmi łobrołbioł swojy pola. Takygo kónika tes pozycoł tymu biydniejsymu gospodołrzowi abo zagrodnikowi, co mioł yno swoja zagroda – dómek, trocha łogródka i ździebko pola, co łobrobić musioł, a niy mioł cy.  Zagrodnik chodziył potyn do tego gbura łodrołbiać pozycaniy kónia, nierołs i połra dniówków trza było za to na polu robić.

I ta canść Siołkowic, przi ulicy nasego patróna Michoła była łod wieków nazywanoł Gburóma i do dzisiej tak łostało. Gburzi byli bogatsi łod tych, co miynskali na Klapacu abo Za Łazy. Nie było miyle widziane jak gburskymu synkowi spodobała sie frejlka „nie gburskoł”, abo i na odwrót. Cansto był „łogiyń na dachu” i cansto tes łojcowie dobiyrali połrki, byle bogatsoł, a nie ta z tych „łogródków”.

Na tych, co miynskali na Klapacu gołdali „ci ze łogródków”. Tu miynskali biydniejsi siołkowianie. Cansto bes ziymie, yno łogródek przi dómie. Nierołs najmowali pola łod bogatsych, za co musiejli abo płacić pacht ( czynsz ) , abo dniówkóma łodrołbiać. Chowali jedna krówka, abo świnka. Tu miynskało tes wiyncej robotników, co wyjyzdzali za pijóndzmi na delegacije. Wyjyzdzali do wiynksych miast, a kans tes do Niymiec. Jak wrołcali ze delegacije do dóm w pióntek wiecór, to łostała im sobota do wsystkich robotów. A bes tydziyń to kobiyty z dziejćmi wsystko robiyły. Nierołs dziejci chodziyły do skoły na Klapac co drugi dziyń, bo musiejli pómoc w dóma, cansto popilnować młodsych, jak matka sła do gbura łodrołbiać. Tu tes miynskali kosykołrze, co plótli kosyki, były drobne warsztaty betóniarsky, stolarsky, sewsky i inne. Zyło sie wsystki biydniej, klepali biyda i stónd nazwa Klapac. Ale jak niechtore źródła podołwajó, to ta nazwa mógła sie wziónś z tego, ize ci biydniejsi siołkowianie chodziyli bes zima do gburów i cepóma klepali zboze, tak tes połra finików zarobiyli.

Spómniane tu prandzej Błóniy to bogatse siołkowicky ziymie łod kościoła ołze do groble (wałów). Te ziymie uprawiali yno gburzi, ale tes ta rosło i rośnie inacej nis na tych piołchach na Klapacu, na Ablejzungach, abo za Łazy. Błóniy były tes nołbarzej narazóne na klynski powodzi, bo to z tej stróny Łodra wylywała. Ale bes tych połra wieków rzyka nanosiyła muł i użyźniała ziymia. Jak to sie powiy coś za coś. Woda tu dociyrała, bo to teryn płaski, nizina,  nazwa „na błóniach” do tego blank pasuje.

Ablejzungi (abo Łoblejzungi, bo tes sie tak gołdało) to pola i łónki łod ulicy Wacława, łod Zołdupioł ołze do torów i za toróma, w stróna Łazu. Ablejzungi gołdoł sie do dzisia. Wzióło sie to z niymieckygo znacynioł: łodmiyrzaniy, wymiynianiy. Bo w latach tysiónc łoziymset śtyrydziesty łósmy do tysiónc łoziymset piyndziejsiónty drugi trzwała we Siołkowicach separacja chłopskich gróntów. Piyrwej kozdy rolnik, sie to gburzi, cy zagrodnicy miejli nierołs i po połra, połranołście kawałków pola. Nierołs to były kawałecki po połra mejtrów kwadratowych, a do wsystkich polów trza było dojechać. Bardzo niewygodne sie to zrobiyło z casy. I tak wiejś za wsió, zacła sie separacja, wymiana gróntów. Za połra małych kawałecków ziymie co lezały w róstomajtnych miejscach, dostołwało sie jedyn wiynksy kawałek, w jedny miejscu. Niechtory właściciejl dostoł lepse kawałki ziymie, na przikłołd na Błóniu, abo wele Zołandnika,  ale niechtory tes i gorse, choćby na Ablejzungach, abo na Niwie, cy na Lipkach. We ty miejscu trza spómniejć ło ty, ze we Siołkowicach zawse byli zadziorni, ale i prawi ludzie. Chciejli swojy i to, co im sie nołlezało. I tak we wsystkich wsiach nałokoło dołwno jus sie separacyjoł skóńcyła, a we Siołkowicach trzwało to i trzwało, nie sło sie dugo z rolnikóma dogołdać.

Spómniany tu Łołz, to nic innego yno Nowe Siołkowice. Do dzisiej sie gołdoł „łón miynskoł za Łazy”. Pod kóniec łoziymnołstego wieku ludzi we Starych Siołkowicach przibywało, a nie było z cego zyć. Było biydnie, kans dziejci i kozdy chcioł jakygoś swojygo kawałka roli. A w miejscu dzisiejsych Nowych Siołkowic był las. Tak sie stało, ize nołprzód kilka rodzin z nasych Siołkowic, Krościc, cy Popilowa dostało połra morgów lasa, chtory musiejli wykarczować i przisykować na normalne tu pómiynskaniy. Takich chantnych było corołs to wiyncej i we tysiónc siedymset łoziymdziejsiónty łósmy roku powstało Nowe Siołkowice, Łołz. Nazwa łołz, łaz, to określyniy miejsca po wykarczowany, zarośniynty krzołkóma abo strómóma terynie.

Jak jus my só za Łazy, to powia ci jescy ło Pokojskich łónkach, bo na niy bes Łołz trza przelyś. Só to łónki w lejsie pod Pokojy, trza iś za Łołz, potyn bes Lubiynie lejśnymi drógóma i ta pokołzó sie hektary łónków, powstałe z lasów, wykarczowanych dołwniej przes chantnych do ich uprawianioł. Na te łónki chodziyli ludzie piechty susyć siano. Jak sie trołwa skosiyło, to potyn trza było susyć. I tak bes połra dni ta i nazołd łaziyły kobiyty z dziejćmi, z grabióma na plecach, przewrołcały, zagrołbiały, stawiały kupki. Tak dugo, ołze siano było suche i gospodołrz móg jy zwiyź drabiniołky do dóm. Sama pamiyntó, pejdziała babcia, jak moja ołma tak łaziyła. Było to ciynsky zadaniy, ale siano było na zima potrzebne.

A przed samymi łónkóma była tak zwanoł złodziejskoł ścieska. Dołwniej sie ta chowali złodzieje, co grasowali po wsiach i ta sie snołdli kryjówka. Wsyscy starali się łómijać ta dróga, wolejli iś bes sóm las.

Jak sie jejdzie na Wiejlypole za kościoły po nowej dródze, co niedołwno je zrobiónoł, a dołwniej była zwanoł Farskoł Dróga to mijómy tes Farsky Łónki i dalej przejyzdzómy bes Stampków Most na rzyce Żydówka.  Ta farskoł dróga, jak i łónki były piyrwej naprołwdy farsky, łod farołrza. Niechtorzi farołrze byli bogaci w ziymie, cansto tes chowali jakyś gady (kury abo gańsi i kacki), abo jakołś świnka, cy kónika. U nołs we Siołkowicach, przi budynku plebanii jes dóm gospodarczy, jedna canść budynku to stajnia, to znacy, ze kónie były i suzyły farołrzowi piyrwej. Teras te wsystky pola łobrołbiajó rolnicy ze wsi i chyba jus só ich właściciejlóma, ale dalej sie gołdoł farsky. A nazwa mostu to wzióła sie łod właściciejla pola, przi chtory most stoji.

Z Wiejlygopoloł kierujónc sie na grobla mómy cudny lasek Zołandnik, a do tego Gänsesee, Gęsi Staw. Tyn Zołandnik to urokliwy las dambowy miyndzy grobló, a rzykó Łodró. Jescy do niedołwna w lejsie ale przed grobló, stoł wiekowy, łowióny wiejlóma legyndóma dómb Klara. Smutno tera w ty miejscu, dambu niy ma, zaskodziyła mu wichura. Corołs to wiyncej starych strómów podziejlyło jus los Klary. Gęsi Staw, to urokliwe miejsce w „Obszarze Natura 2000 Grądy Odrzańskie” jak głosi napis na tablicy przi ty stawie. Łod dołwna tocyli spory Siołkowianie ze Popilowianóma do kogo staw nołlezy, bo dokupy w ni mocyli lyn. A tera je na taki Obszarze i jes pod ochrónó.

Grobló mozymy dojechać do Bydaszki kiedyś zwanej Podbabilas. Tak tes zwió sie pola łod Bydaszki ołze w stróna krościckygo Babilasu. A z Bydaszki mozymy sie dostać do Siołkowic  jadónc ulicó Błónie, abo Kopiec. Jak pojejdziymy na Kopiec, to musiymy przejechać Radny Most.

Ale nazwa, co? Cós to znacy? Anó piyrwej chodziyło sie na pola piechty. Cansto sie kobiyty zadzierzały na moście na rzyce Żydówka, napiyły sie cystej wody z tej rzyki i radziyły, to znacy pogołdały. Z radnego mostu jejdziymy do dóm bes Kopiec. Nazwa wzióła sie stónd ize w tej canści Siołkowic, łod kościoła w stróna groble kopało sie dołwno tymu ruda darniowoł.

Jako ze babcia z dziadky i ołmó miynskajó na ulicy Młyńskej, to mie zaciekawiyło, sie i łó niej coś wiadómo. Skónd ta nazwa, przeca niy ma tu zołdnego młyna. Ale był, padoł babcia, był przepiynkny młyn wodny nad rzykó Brynicó, co suzył bes całe wieki ludzió nie yno z Siołkowic.

Zbudowano go jescy we trzinołsty wieku i nołlezoł do gospodarstwa Klenkowego. Potyn zmiyniali sie właściciejle, ale nołstarsi ludzie pamiyntajó i do dzisiej sie gołdoł do Warzechy, abo do Boronowskygo, bo to byli łostatni jego właściciejle. A we tysiónc dziewiyńset sejśdziejsiónty stwołrty roku młyn zabrali do Muzeum Wsi Opolskiej do Biyrkowic. Ta go idzie łoglóndać. Ale łostała kaplicka „u Boronowskygo” ze obrazy Matki Boskej Czynstochowskej. Wybudowanoł była w latach dwudziestych dziewiyntnołstego wieku, a ufóndowali jó właściciejle działki, co im byk stratowoł cora. I łostało jescy coś. We tysiónc dziewiynćset łoziymdziejsiónty sósty roku Pocta Polskoł wydała seria znacków, a na jedny z nich jes „młyn wodny ze Starych Siołkowic”. Mozymy być s tego dumni!!!

Ale my sie połaziyli po tych nasych Siołkowicach, co? Jescy by sie kans łaziyło i łosprawiało, ale to zaś na inedy.

 

Po taki „spacyrku” cłowiek sie wiyncej dowiejdzioł ło swojej wsi, nis bes połra lołt ucynioł sie historijej we skole. Bo przedymie takoł historijoł jest kans ciekawsoł nis ta ze ksiónsków. Nó ale ucyć jej sie tes trza. I dobrze, ze to co kiedyś nasi praprałojcowie wymyślejli, uzywómy i dzisiej.

My, co tu miynskómy ze pokolynioł na pokolyniy musiymy tes ucyć tych, co sie dó nołs przikludziyli. Niech sie tes dowió łó nasej ślónskej tradycijej i łó nasy bogaty ślónski dziedzictwie.

Autor: Dominik Macioszek