W roku jubileuszu 800 – lecia, a także w kolejną – 193 rocznicę konsekracji kościoła pw. św. Michała Archanioła w Siołkowicach.

Historia parafii i kościoła wg Franciszka Goduli.

Dekanat Siołkowice – krótki zarys historyczny– cd. (XI). Parafia Siołkowice

Poniżej zamieszczamy tekst jaki ukazał się w śląskiej gazecie w 1913 r. z zachowaniem oryginalnej pisowni, gramatyki, składni, wymowy i interpunkcji.

Kościół parafialny w Siółkowicach pod Opolem.

Niezmiernie szczupłe są wiadomości odnoszące się do dawnych czasów, a dotyczące Siołkowic i kościoła tejże wsi. Ograniczyć się musimy na kilku dokumentach więcej lub mniej dotyczących Siołkowic i na opisie kościoła, pochodzącego z roku 1715. Z pisma ówczesnego proboszcza siółkowskiego, śp. ks. Schenka.

Pierwsza wiadomość o istnieniu wsi złączona jest ściśle ze założeniem klasztoru Norbertanek w Rybniku, który jak już w opisie kościoła w Żelaznej wspomnieliśmy, przeniesiono 1228 roku do Czarnowąsów pod Opolem. Założycielką klasztoru tego była księżna Ludomiła, małżonka księcia górnośląskiego Mieczysława I a matka księcia Kazimierza I. Fundacyę tę obsypywała Ludomiła, oraz syn jej Kazimierz, wielkiemi dobrodziejstwami a niemniej licznemi zapisami wsi i dochodami z tychże. Na prośbę księcia Kazimierza I. potwierdza biskup wrocławski dokumentem z dnia 25-go i 27-go września 1223 roku wszystkie dotychczasowe zapisy. Z dokumentu tego wynika, że Siolkowice, wieś o 2½ mili drogi od miasta Opola oddalona, były własnością klasztoru.

Druga wiadomość odnosząca się do Siołkowic pochodzi z 1387 roku. Ówczesny książę opolski. Władysław II, fundator klasztoru Paulinów na Jasnej Górze, sprzedał w wspomnianym roku kapitule tumu wrocławskiego roczny czynsz wynoszący sześć marek z części miasta Opola i wsi okolicznych Popielowa, Siołkowic, Chrościc i Dobrej pod Chrapkowicami. Książę złożył równocześnie za siebie i swoich następców zobowiązanie, że wspomniany czynsz płacić będzie w dwóch ratach po 3 marki na św. Jana i św. Elżbietę.
Wyżej przytoczone dwa dokumenty odnoszą się wyłącznie do wsi samej, zaś o kościele samym nie znajdujemy w nich najmniejszej wzmianki. Przypuszczać zatem należy, że wtenczas tamże kościół jeszcze nie istniał, co potwierdza szematyzm dyecezyalny wieku czternastego, który wymienia różne parafialne kościoły w okolicy jak w Chrzumczycach, Chrościnie, Żelaznie i Komprachcicach, lecz o kościele w Siółkowicach nic nie wzmiankuje. Wobec tego zagadką jest dla nas, kiedy kościół miejscowy zbudowano.

Dla braku materyału odpowiedniego, na mocy którego choćby w części zagadkę tę rozwiązaćby można, zaniechać musimy badań, dotyczących powstania kościoła siołkowskiego i przenieść łaskawego czytelnika myślą do czasów nowszych. Dowiedzieliśmy się z opisu kościoła w Popielowie, że Popielanie już w roku 1345 mieli własnego proboszcza, i że w roku 1654 zniesiono parafią popielowską i przyłączono ją do parafii siółkowskiej. Wobec tego już wtenczas Siółkowice musiały posiadać własny kościół parafialny, który najprawdopodobniej we wieku XVI. lub z początkiem wieku XVII. zbudowany został. Przemawia zatem okoliczność, że w Siółkowicach był dzwon oddany w roku 1606, który później nabyto prawdopodobnie w drodze kupna dla kościoła w Chrościcach.

Pierwszym proboszczem znanym w historyi kościoła siółkowskiego był ks. Grzegorz Rary, ten sam, o którym była mowa w opisie kościoła popielowskiego. O działalności jego nic nie wiemy, tylko nazwisko jego napotykamy w rachunkach fundacyjnych, z których wynika, że zapisał dla kościoła pewną fundacyę.

Dnia 15 lipca 1671 roku objął zarząd parafii, niezawodnie po śmierci ks. Rary, ks. Ignacy Ducz. Dnia 12 maja 1673 r. miała się odbyć konsekracya kościoła przez biskupa. Już dnia 5 lutego 1683 r. objął parafię ks. Leopold Alojzy Herbert, który w Krakowie dnia 8 września 1677 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Niezawodnie posiadał on wielkie zdolności, gdyż w roku 1691 otrzymał posadę kanonika przy kolegiacie w Opolu. Mimo tego odznaczenia pozostał w Siółkowicach i tylko w posiedzeniach kapituły brał udział. Parafia siółkowska była w tych czasach stosunkowo wielka; liczba wiernych, przystępujących do spowiedzi, wynosiła 1800 dusz.

Następcą jego został w r. 1703 wspomniany już ks. Jan Henryk Schenk. Urodził się 1673 r. w Tworkowie pod Raciborzem i otrzymał święcenia kapłańskie w Prudniku z rąk biskupa Buchseima. W roku 1715 odbyła się wizytacya kościoła; z akt wizytacyjnych podajemy kilka uwag, odnoszących się do kościoła w Siółkowicach:
„Kościół zbudowany jest z drzewa, konsekrowany i poświęcony czci św. Michała. Zakrystya jest również drewniana, sufit i podłoga z desek, dzwonnica oddalona jest cokolwiek od kościoła; w niej znajdują się trzy dzwony, czwarty zaś mieści się w wieżycce nad kościołem. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Wniebowzięcia Najśw. Maryi P. Pozatem są dwa boczne ołtarze. Chrzcielnica jest stara, kazalnica z drzewa, cmentarz dookoła kościoła, otoczony płotem drewnianym. Kościół otrzymuje z fundacyi ks. Rary dwa talary. Z inwentarza wymienić wypada 2 kielichy, cyboryum, srebrną monstrancyę, wartości 169 talarów i srebrny krzyż, podarowany niedawno na wielki ołtarz. Probostwo zbudowane także z drzewa, składa się z dwóch pokoji, komory i chlewów. Do probostwa należały dwie włóki roli, jedna w Siółkowicach, druga w Popielowie, ziemi nadzwyczaj urodzajnej. Z gruntu „cierniowy dół“ płaci proboszcz 3 talary 24 grosze 9 halerzy do Opola. Jedna łąka „pasternik“ położona jest za stodołą, dwie inne na „lipich laskach“ i na „długiem“ w Popielowie. Prócz tego ma proboszcz wolne pastwisko dla dobytku. Dochody proboszcza składają się z jedenastu małder żyta i owsa, 6 talarów i 6 groszy srebrnych za odprawienie miesięcznej mszy, z fundacyi ks. Rary; pozatem płaciły Chrościce 12, Popielów 5 talarów. Szkoła, otoczona ogródkiem, zbudowana jest przed niedawnym czasem. Nauczycielem jest Leonard Nogieniewicz, rodowity Polak. Służbę swą spełnia rok 33 i obeznany jest z śpiewem chórowym.“

W roku 1745 objął parafię ks. Antoni Strzedula, rodzony Opolanin. Władza duchowna mianowała go dziekanenem i przypuszczac należy, że wtenczas odłączono pewną część parafii od obszergo dekanatu opolskiego i utworzono z nich dziś jeszcze istniejący dekanat siółkowski. Ks. dziekan Strzedula zmarł 1756 r. W tym czasie sprawował przy boku jego urząd kapelana ks. Gallus Kilian, urodzony 1722 r. w Bojanowie pod Raciborzem. W roku 1753 otrzymał święcenia kapłańskie i jeszcze tego samego roku wysłała go władza do Siółkowic. Po śmierci swego proboszcza został administratorem parafii, następnie proboszczem. W roku 1760 mianowany został dziekanem. Ks. dziekan Kilian zmarł na zapalenie płuc dnia 5-go czerwca 1801 roku.
Następnego roku przysłała władza duchowna nowego proboszcza, w osobie ks. Antoniego Rennera. Bądąc bardzo chory, udał się do kąpieli, lecz przybywszy do Kłodzka zmarł tu 5 czerwca 1812 roku.
Teraz został proboszczem ks. Szymon Koczok, urodzony w pobliskich Kupach. W uroczystość św. Antoniego Padewskiego, roku 1822, nawiedził Siółkowice straszny pożar, który zniszczył także kośiół i probostwo. Wiele dokumentów, przyczynić się mających do wyświetlenia historyi i kościoła, zniszczył żywioł rozhukany. Nowy masywny kośiół poświęcono w roku 1830. Krótko przed skończeniem budowy, dnia 30 sierpnia 1830 r. zmarł ks. Koczok, nie doczekawszy się spragnionej uroczystości poświęcenia kościoła. Ciało jego pogrzebano w pobliżu głównego ołtarza.

Dnia 12 maja 1831 r. odbyło się wprowadzenie nowego proboszcza, ks. Karola Equarta. Dwadzieścia lat sprawował urząd swój, będąc równocześnie przez pewien czas dziekanem i inspektorem szkolnym. Dnia 2 czerwca 1851 roku przeniósł się do wiecznośności. Tego samego roku został administratorem parafii ks. Bernard Bumbke, który w roku 1848 został wybrany na posła do pierwszego sejmu pruskiego, na powiat opolski. Już w roku 1853 mianowany został dziekanem, później także inspektorem szkolnym. W tym czasie toczyły się właśnie układy co do utworzenia samodzielnej parafii popielowskiej, na co się ks. Brumbke pod żadnym warunkiem zgodzić nie chcial. Z tego też to powodu został administratorem do 31 maja 1870 r. i dopiero wtedy mianowała go władza duchowna proboszczem. Nie długo jednak urząd proboszcza sprawował, bo już 6 sierpnia 1871 r. zabrała go śmierć nielitościwa. Krótki czas zawiadywał teraz parafią lokalista popielowski ks. Segiet, poczem wprowadzono nowego duszpasterza, dotychczasowego proboszcza z Budkowic, ks. Pawia Frysztackiego. Urodzony w Żorach d. 21 czerwca 1827 r., otrzymał 23 czerwca 1851 r. święcenia kapłańskie. Następnie był wikarym w Głogówku, od roku 1857—1866 lokalistą w Popielowie, a odtąd aż do objęcia parafii siółkowskiej, proboszczem w Budkowicach. Po śmierci jego objął dnia 4 sierpnia 1886 roku parafią ks. Franciszek Musioł. Kilka lat przed śmiercią mianowany został dziekanem. Aż do wprowadzenia nowego proboszcza ks. Maternego, zawiadował parafią, jako administrator ks. Drozdek.

Fr. Godula.

PS. W tekst F. Goduli wkradła się drobna nieścisłość. Proboszcz ks. Paweł Frysztacki w 1886 r. został przeniesiony do parafii w Chróścinie Opolskiej gdzie pełnił posługę duszpasterską do końca swojego życia.